Wie of wat leidt ons? Deze essentiële vraag was vroeger eenvoudiger te beantwoorden dan nu. De afgelopen tientallen jaren hebben we ons namelijk losgemaakt uit de knellende sociale structuren waarin we vastzaten: Het proces van ontzuiling en individualisering. Vertrouwden we vroeger ons lot toe aan kerk, vorst, partij en club, tegenwoordig hebben we de touwtjes van ons leven in eigen hand. We laten ons niet meer sturen; we zitten zelf achter het stuur van ons leven. Maar wie of wat is onze gids, wie of wat leidt ons? Wie bepaalt of we linksaf, rechtsaf of rechtdoor gaan?
Onze macht weggegeven
Eeuwenlang heeft de kerk een flinke machtsstempel op ons leven gedrukt. Verwondering voor het leven werd ingeruild voor bangmakerij. Angst voor hel en verdoemenis werd een belangrijke leidraad. Hieraan konden we slechts ontsnappen door onze ziel en zaligheid in handen te leggen van de kerk, de autoriteit buiten ons. Ook gaven we onze zelfbeschikking weg aan aardse leiding in de persoon van de koning. Door hem te gehoorzamen, onze trouw te zweren en onze bezittingen te schenken, kochten we voor onszelf bestaanszekerheid, tenminste... als we geluk hadden.
Toen bleek dat de oude macht van kerk en vorst zijn edele belofte niet kon waarmaken, vonden we de democratie uit. De macht verschoof naar het volk. Nieuwe leiders met overtuigingskracht verwoordden fris gedachtengoed in politieke ideologieën. De één propageerde wat meer vrijheid, de ander wat meer gelijkheid. De partijideologie werd sturend. En door andersdenkenden zwart te maken, werd de samenhang binnen de eigen gelederen versterkt.
Het proces van loswurmen
Om een lang verhaal kort te maken:
Wij hebben onze individuele vrijheid altijd ondergeschikt gemaakt aan de macht van anderen: de kerk, de koning, de partij. Tot na de Tweede Wereldoorlog. Toen zijn we ons gaan loswurmen uit andermans knellende opvattingen en sturende principes. Door schade en schande wijs geworden, zijn we ons lot in eigen hand gaan nemen.
Niemand bleek ons namelijk een blij en zorgeloos bestaan te kunnen bieden. Als teleurgestelde kinderen maakten we ons los uit de hand van de ouders en zochten ons eigen heil. Maar waar is ons geluk te vinden?
Wie is onze nieuwe gids
Met het opwerpen van deze vraag komen we terug bij de inleiding, terug bij de vraag naar het leidend principe in ons leven van nu. Wie of wat leidt ons? Veel mensen moeten een antwoord schuldig blijven. We hebben vandaag de dag geen helder doel voor ogen, geen vastomlijnd kader waarbinnen te opereren, geen helden om ons blind op te staren. Ons oude houvast is weggevallen, we staan er alleen voor. Daarnaast hebben tal van nieuwe bedreigingen hun intrede gedaan in ons leven: stress, burn-out, ontslag, schulden, overgewicht, kanker, scheiding, gedwongen huisverkoop, pensioenkorting, aanslagen, etc.
We verkeren in een vacuüm. We dobberen als het ware in een bootje op zee, zonder kapitein, bang voor alle dreigingen, onwetend waarnaartoe te varen. Om een idee te krijgen welke kant we op kunnen, moeten we naar de reden van onze volgzaamheid kijken. Waarom waren wij geneigd ons lot in handen te leggen van anderen? Waarom laten wij ons zo makkelijk (mis)leiden door autoriteiten buiten onszelf? Op die vraag is een eenvoudig antwoord te dichten: angst. We waren bang om buiten de boot te vallen, bang om een eigen koers te varen, bang om er alleen voor te staan, bang om niet serieus te worden genomen, bang om het leven te laten.
Opkrikken van vertrouwen
Waarom is de invloed van angst op ons leven zo groot? Dat komt door een gebrek aan zelfvertrouwen. Feitelijk leiden veel mensen aan een gebrek aan vertrouwen en met name aan vertrouwen in zichzelf. We durven niet uit angst voor van alles en nog wat. Leiders maakten en maken daar handig gebruik van. Om ons te binden zaaien zij vaker angst dan vertrouwen. Niets komt machthebbers beter uit dan een gemeenschappelijke vijand, bestaand of verzonnen, echt of aangedikt. Vandaag de dag zijn het vooral de gemene Russen, gewelddadige moslimfundamentalisten, loslopende psychopaten en levensgevaarlijke virussen. Dankzij een overdosis aan bangmakerij in de media, geven we de staat alle ruimte om maatregelen te nemen, ook al gaat dit ten koste van onze volledige privacy en vrijheid.
Willen we een vrije, inspirerende en plezierige koers gaan varen in ons leven, dan zullen we ons vertrouwen moeten opkrikken. Het hervinden van ons zelfvertrouwen is stap één, het losmaken van knellende structuren is stap twee.
Maar waar zit ons vertrouwen? Niet in ons hoofd, de hofleverancier van angstscenario's. We bedenken maar al te vaak waarom we dingen niet moeten doen. Lang nadenken vereenvoudigt een keuze dikwijls niet, er komen steeds meer beren op de weg. En de inhoud van ons hoofd is dus ook eenvoudig te manipuleren door anderen. Niet alleen met berichten over ernstige bedreigingen, maar ook op eenvoudige en speelse wijze. Wie daaraan twijfelt moet maar eens een uitzending van Mindf*ck bekijken.
Als vertrouwen niet van buitenaf komt en ook niet in ons hoofd zit, waar dan wel? Dat vertrouwen zit verstopt ín ons. Wie regelmatig met zijn aandacht naar binnengaat (mediteren) zal dit hartverwarmende gevoel vanzelf tegenkomen. Maar niet alleen ons zelfvertrouwen zit ín ons verstopt, ook het innerlijk weten. Weten wat goed is en niet goed is, weten wat wel en niet te doen (intuïtie). Wie regelmatig de rust, het vertrouwen en het weten in zichzelf opzoekt, verandert van een bang en volgzaam schaap in een zelfverzekerd mens. Een mens die niet alleen de touwtjes van zijn leven stevig in eigen hand neemt, maar ook een mens die weet waar naartoe te gaan in zijn leven.
Met ons herwonnen zelfvertrouwen en innerlijk weten kunnen we gaan bouwen aan een wereld gebaseerd op vrijheid, gelijkheid en vriendschap. Een proces dat enorm wordt versterkt als we ook de kracht van ons hart weten aan te boren. Als we weer de liefde voor onszelf en de liefde voor anderen kunnen voelen. Ware macht heeft niets te maken met angst, onderdrukking en volgzaamheid, maar met kracht (zelfvertrouwen), wijsheid (innerlijk weten) en liefde (open hart). Een macht die niet een enkeling toebehoort, maar ons allen.
David Goedhart
Oprichter Partij van de Liefde
We leven in een wereld vol spanning en strijd. Door pijnlijke gebeurtenissen die daarmee gepaard gaan, raken we vroeg of laat gewond. We sluiten ons hart en vertrouwen niemand meer. We verstoppen ons of gaan zwaaien met onze vuist. De enige manier om deze negatieve spiraal te doorbreken is je hart weer te openen door het vertrouwen te herstellen. Wat hierbij helpt is het besef te laten doordringen dat nare gebeurtenissen bij het leven horen: ze vormen de aanleiding om te groeien in wijsheid, liefde en kracht. Ook helpt het besef dat wonden te genezen zijn. Je hoeft niet je hele leven bang, boos en verdrietig te blijven. Je kan pijn verwerken waardoor je sterker wordt. Hoe meer mensen dit inzicht krijgen hoe meer de spanning afneemt, hoe sneller de strijd gestaakt wordt. Vergeving in plaats van wraak, dankbaarheid in plaats van boosheid. Het recept voor een vreedzame wereld!
Meest recente artikelen:
Ruim 13 jaar is Mark Rutte onze premier. Daarmee is hij de langstzittende minister-president in de geschiedenis. Een hele prestatie, gezien de vele valkuilen waar politici in kunnen stappen. Hij heeft ze allemaal omzeild, behalve één: de toeslagenaffaire. Dit dossier dwong hem tot aftreden. Maar wonder boven wonder, na zijn politieke dood stond hij...
In de politiek wordt zoveel gestreden dat we zijn gaan geloven dat politiek synoniem is aan strijd. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Politici kunnen ook samen optrekken, bijvoorbeeld als de nood hoog is, zoals nu. De berg aan onopgeloste problemen groeit ons boven het hoofd. Steeds meer mensen vragen zich vertwijfeld af hoe de rekeningen te betalen;...
Onze democratie wordt luid bejubeld. Geen kwaad woord over de macht van het volk. Wie dat wel doet wordt weggezet als communist of fascist. Of je direct staatsgevaarlijk bent als je een kritische noot plaatst. Vanwaar deze overgevoeligheid? Enerzijds heeft dat met de geschiedenis te maken. Lange tijd hebben we onder het pijnlijke juk geleefd van...
